Teatr Provisorium powstał w 1972 roku w Lublinie. Należy do offowych teatrów wywodzących się z tradycji studenckich scen przełomu lat 60. i 70. Prawie od początku działalności grupy jej kierownikiem artystycznym i reżyserem jest Janusz Opryński, absolwent filologii polskiej Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Opryński jest współtwórcą, istniejącego od 1996 lubelskiego festiwalu teatralnego "Konfrontacje".

Provisorium to zespół, który wyrósł z niezgody na rzeczywistość polityczną i społeczną drugiej połowy lat 70. i doświadczeń artystycznych swoich poprzedników. W pracach grupy metaforyczne widowiska łączyły się z jasnym przekazem mówiącym o najważniejszych rzeczach dotyczących człowieka i jego kondycji. Punktem wyjścia dla Provisorium były zawsze wybitne teksty, m.in. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Jana Józefa Szczepańskiego, klasyków światowej prozy i Witolda Gombrowicza. Twórczość tego ostatniego jest dla Provisorium szczególnie ważna. Ich pierwszy spektakl W POŁOWIE DROGI oparty był na motywach FERDYDURKE (1976). Do tej powieści Gombrowicza powrócili w jednym ze swoich najciekawszych przedstawień z 1998. Na 2004 Opryński przygotowuje specjalną edycję Konfrontacji poświęconą Witoldowi Gombrowiczowi.

Na przełomie lat 70. i 80. Provisorium przygotowało takie przedstawienia jak NASZA NIEDZIELA na motywach tekstów Czesława Miłosza, Marka Hłaski, Witolda Gombrowicza i Anatola Sterna (1978), NIE NAM LECIEĆ NA WYSPY SZCZĘSLIWE (druga wersja 1982) wg Stanisława Brzozowskiego, Fiodora Dostojewskiego i Osipa Mendelsztama (1979), PUSTA ESTRADA wg Dostojewskiego, Rainera Marii Rilkego i Wieniedikta Jerofiejewa (1981). Te przedstawienia uczyniły z Provisorium jeden z najważniejszych teatrów politycznych swojego czasu. W następnych latach w Provisorium powstały: WSPOMNIENIA Z DOMU UMARŁYCH wg INNEGO ŚWIATA Gustawa Herlinga-Grudzińskiego (1983-1988), uliczne widowisko PIEŚNI PRZEKLĘTE (1984), DZIEDZICTWO inspirowane m.in. KOŃCEM LEGENDY Jana Józefa Szczepańskiego (1985); potem m.in. OGRODY (1990), plenerowy WSCHÓD - wspólnie z Teatrem Ósmego Dnia (1991), Z NIEBA, PRZEZ ŚWIAT, DO SAMYCH PIEKIEŁ (1992) nagrodzone prestiżową Fringe First na festiwalu w Edynburgu oraz WSPÓŁCZUCIE (1993).

Od 1996 Provisorium współpracuje z Kompanią Teatr Witolda Mazurkiewicza, zespołem absolwentów wydziały lalkarskiego warszawskiej szkoły teatralnej. Wspólnie zrealizowali FERDYDURKE (1998), spektakl, za który Provisorium otrzymało po raz drugi nagrodę Fringe First na festiwalu teatrów alternatywnych w Edynburgu, a potem także m.in. SCENY Z ŻYCIA MITTELEUROPY wg NIEPOKOJÓW WYCHOWANKA TÖRLESSA Roberta Musila (2001).

Teatr Provisorium brał udział w wielu festiwalach w kraju i za granicą, m.in. w Festiwalu Teatrów Uniwersyteckich w L'Aquilli we Włoszech (1980), w Międzynarodowych Warsztatach Teatralnych w Scheersbergu w Niemczech (1980), Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym w Londynie (1986), w Światowym Festiwalu Teatralnym w Edynburgu (1986, 2001) oraz w Festiwalu Sztuki w Moguncji (1991). Odbył również wiele zagranicznych tournee, zespół gościł m.in. we Włoszech, Belgii, Anglii, Szkocji, Niemczech i ostatnio w Stanach Zjednoczonych (2001), gdzie pokazywał bardzo dobrze przyjęty spektakl FERDYDURKE.